Yerden mücadele
Bu hafta Türkiye çapında yazılabilecek tek konu maalesef yangınlar. Hal böyle olunca ben de en büyük yangınlardan bir tanesinin merkezinde, Marmaris’te yangını ve söndürme çalışmalarını takip ettim. Mobilitenin afet durumlarındaki önemini bir kez daha gördüm. Arazözlerin, traktörlerin, greyderlerin yangınla nasıl savaştığına tanık oldum. Havadan helikopterlerle müdahale edilirken halkın motosikletlerle dar alanlardaki çabasına yakından şahit oldum…
Geçtiğimiz günlerde ülkenin güneydeki tatil beldelerinde milyonlarca yerli turist, koronavirüs etkisinin azalması ve bayramın gelmesi ile tatil yaptı. Mavi ile yeşilin buluştuğu tatil beldelerinde oksijenin keyfini çıkarttı. Ancak çok kısa bir süre sonra bayram kutlaması yerini cehennem ateşine bıraktı. Antalya, Muğla, İzmir, Osmaniye, Mersin, Adana, Çanakkale ve daha birçok ilimizde korkunç yangınlar meydana geldi. Bu yangınların en büyüklerinden bir tanesi ise halen süren Marmaris yangını. Kilometrelerce ormanlık alana yayılan, köyleri yok eden, şehri tehdit eden bu yangına havadan müdahaleler kadar karadan arazözler, kepçeler, greyderler ve motosikletlerle müdahale de kilit rol oynadı. Ben de bu müdahaleleri Marmaris’te yerinde takip ettim. Afet durumunda mobilitenin önemini konu aldım.
DÖRT BİR YANDAN GELDİ
Tüm müdahalelere rağmen, üç günü aşkın süredir söndürülemeyen yangında özellikle yerden müdahalenin kilit rolünü arazözler oynadı. Türkiye’nin dört bir yanındaki şehirlerden ve ilçelerden Marmaris’teki yangına destek için gelen bu araçlar, hem itfaiye ekiplerinin hareketinde hem taşıdığı tonlarca suyla hem de sarp arazilerde, sık ormanlardaki hareket kabiliyetleriyle yangına müdahalenin kritik oyuncuları oldular.
ORMANA ÖZEL ARAÇLAR
Farklı tip ve şekilde tasarlanabilen bu arazöz tipi araçlar ismini Fransızca kökenden alıyor. Fransızca’da‘ sulama makinesi, fıskiye’ gibi anlamları olan bu isim Türkçe’ye arazöz olarak geçmiş. Zor koşullar altında yüksek yapısı ile kolayca hareket edebilmesi ve tonlarca suyu haznesinde taşıyabilmesi ile yangına sık kızıl çam ormanlarının içerisinde müdahalede başarılı oldu. 4×4 ve 6×6 olmak üzere farklı versiyonlara sahip olan bu araçlar ormana özel tasarlanmış yüksek yapıya ve yangın söndürmeye özel tasarlanan üst yapıya sahipler.
18 TONA KADAR SU
Yolları ve meydanlarının temizlenmesinde ve de yol kenarlarında bulunan yeşil alanların sulamasında da kullanılan arazözler boyutlarına göre çok farklı kapasitelere de sahip. Farklı markaların kamyon modelleri ile birleştirilebilen üst yapılarda 18 tona kadar çıkabilen su taşıma kapasiteleri olduğu biliniyor. Yangınlara müdahale eden itfaiyeler için ise çok özel güvenlik ekipmanları, su ve köpük tankları olan 40 bar basınçla püskürtme yapabilen sistemleri bulunuyor.
BİR ÇOK FARKLI MARKAYA ÖZEL ÜSTYAPI
İTFAİYE ekiplerinin, ormana özel olarak tasarlanan arazöz modelleri Man, Mercedes, Renault ve Ford gibi birçok farklı markanın kamyon modelleri üzerine inşa ediliyor. Özellikle Unimog gibi hareket kabiliyeti yüksek kompakt kamyon modelleri dar alanlarda ve zorlu arazi koşullarında başarılı performans sunarken, Mercedes Actros ve BMC Pro 624 gibi daha yüksek tonajda su taşıma kapasitesine sahip modeller de yangına daha güçlü müdahaleye olanak sağlıyor.
MÜDAHALE ARAÇLARININ GÜVENLİK EKİPMANLARI
ORMAN Yangını Müdahale Araçları, emiş süzgeci, emici hortumu, hortum kaplin anahtarı, lans, çeşitli metrajlarda yangın hortumu portatif merdiven rekor anahtarı, hortum dolabı, takım sandığı gibi standart donanımların yanı sıra; 60 dereceye kadar tırmanma ve inebilme özellikleri, 4×4 veya 6×6 çeker tahrik sistemli, 4 bin ila 12 bin litreye kadar su tankı kullanımı, 400 litreye kadar sökülebilen köpük tankı, araç seyir halinde iken kullanılabilir santrifüj pompa, alt ve kabin koruma nozulları, 45 ile 90 metre hortum uzunluğuna acil müdahale çıkrığı, tampon vinci, benzinli ağaç kesme testeresi, şaplak itfaiyeci kazması, itfaiyeci küreği, itfaiyeci baltası, itfaiyeci elbisesi köpük reflektörü, turbo nozul, projektör, 6kg ABC toz yangın söndürücü, kurtarma ipleri, bel baltası opsiyonel olarak donanımlara sahip olabiliyor.
UÇAK VE HELİKOPTERLER ESAS OYUNCU OLDU
ELBETTE karadan yapılan müdahaleler orman yangınlarında yalnızca yangını belli bir bölgede tutma konusunda yeterli olabiliyor. Kara ekipleri yangının yerleşim yerlerine ulaşmasını engellemede önemli rol oynuyor. Ancak yangını söndürme işinde esas yük, tonlarca suyu tek seferde yanan yerlerin üzerine boşaltabilen uçak ve helikopterler üzerinde. Marmaris’teki yangında ilk 3 günde zaman zaman aynı anda 5 helikopter ve 2 uçak görev yaparak yangını kontrol altına almaya çalıştı. Ancak hava araçlarının gece karanlığında çalışamaması ise en büyük dezavantajları oldu.
YEREL HALKTAN MOTOSİKLETLİ DESTEK
Motosikletler ve ATV tipi araçlar da Marmaris’teki orman yangınına müdahalede kritik rol oynayanlardan bir tanesi konumundaydı.
İtfaiye ekiplerine destek olmak için kazmasını, küreğini kapan halk ormanlık alanlara ve toprak yollara çıkarak hem ekiplere yardımcı oluyor hem de su, ayran, tıbbi bakım ihtiyacı, gibi önemli ihtiyaçları karşılamak için çalışıyor.
Evini barkını terk etmek zorunda kalan vatandaş, söndürme çalışmalarına koşarak ekiplere yardım eli uzattı. Özellikle sarp ormanlara ekipmanlar hareket kabiliyeti yüksek motosikletlerle taşındı. Ben de bir yandan haber için koştururken bir yandan motosikletimle söndürme ve yardım çalışmalarına destek verdim.
